Extra toelichting nieuwe 380 kV hoogspanningsverbinding, Wind op Zee en station Rilland

Over een aantal onderwerpen lijkt bij meerdere stakeholders onduidelijkheid te zijn waaronder de nut en noodzaak van de nieuwe verbinding in relatie tot het project Wind op Zee (aansluiting van het nieuw te bouwen windpark voor de kust van Zeeland) en de aanleg van het nieuwe hoogspanningsstation Rilland. Van belang is dat discussies gevoerd worden over de juiste feiten. Daarom wordt met dit nieuwsbericht extra aandacht besteed aan deze onderwerpen.

Waarom is de nieuwe Zuid-West 380 kV verbinding nodig? 

De nieuwe kerncentrale komt er niet, de oude gaat straks dicht, net als de kolencentrale. Is de nieuwe verbinding dan nog wel nodig?

Jazeker.

• De huidige verbinding van Borssele naar Tilburg is vol
• Dat geeft problemen met onderhoud. Maar dit betekent ook dat nieuwe elektriciteit niet kan worden afgevoerd
• De sluiting van de kolengestookte centrale in Borssele is voorzien in 2016
• Het wegvallen van deze productie maakt door de beperkte omvang echter geen wezenlijk verschil voor de nut en noodzaak van de nieuwe 380 kV-verbinding
• De sluiting van de kerncentrale is voorzien in 2033. Maar dat is nog erg ver weg
• TenneT heeft een wettelijke verplichting om nieuwe energieleveranciers aan te sluiten
• In het Energieakkoord zijn ook afspraken gemaakt voor de ontwikkeling van offshore windparken (4.500 MW). De bedoeling is dat een groot deel hiervan wordt aangesloten bij Borssele
• De huidige verbinding vanuit Borssele naar Tilburg kan die extra elektriciteit niet transporteren, omdat deze vol zit.

Het besluit om te komen tot een nieuwe hoogspanningsverbinding moet worden gezien in het perspectief van lange termijn ontwikkeling. Dit wil zeggen dat bij (actuele) wijzigingen er niet direct een ander besluit genomen wordt maar dit in toekomstperspectief bekeken wordt. Vanuit de ministeries van EZ en Financiën wordt hier gedegen naar gekeken. Nut en noodzaak moet voor elk project worden aangetoond; bij de start van een project (formeel in de Startnotitie voor de milieueffectrapportage) en opnieuw in het (ontwerp)-inpassingsplan. Tussentijdse veranderingen worden hierbij natuurlijk meegenomen.

De elektriciteit is elders nodig in Nederland. Waarom worden nieuwe productielocaties aangesloten in Zeeland?

• Nieuwe productielocaties worden bij voorkeur gebouwd aan de kust; Borssele/Vlissingen, de Maasvlakte, Eemshaven.
• In eerste instantie vanwege de aanwezigheid van water en daarmee de mogelijkheid om dit in te zetten als koelwater. Verder maakt een kustlocatie de aanvoer van windenergie, kolen, gas en andere grondstoffen makkelijker
• De voorkeur voor kustlocaties is in het energiebeleid van de overheid vastgelegd.
• Nederland transporteert energie naar het buitenland. Waarom moeten wij door buitenlandse vraag worden opgezadeld met een nieuwe hoogspanningsverbinding? 
• Transport van elektriciteit vindt steeds meer over lange afstanden plaats, ook land-overschrijdend. De Europese energiemarkt is steeds meer met elkaar verbonden
• De nationale energienetten worden aan elkaar gekoppeld, zodat elektriciteit altijd beschikbaar is tegen een prijs die zo concurrerend mogelijk is
• Ook maakt een sterk verbonden Europees netwerk het beter mogelijk om grootschalige opwekking van duurzame energie in te passen
• Een stabiel 380 kV-hoogspanningsnet is noodzakelijk om deze transporten aan te kunnen.

Wat is de relatie tussen Zuid-West 380 kV en Wind op Zee?

• De huidige 380 kV verbinding vanuit Borssele is vol
• Niet alleen voldoet TenneT hierdoor niet aan de eisen die gesteld zijn in de Elektriciteitswet 1998 maar dit geeft risico's bij het transport van elektriciteit op momenten van onderhoud. Zonder de nieuwe verbinding is er daarnaast geen ruimte (transportcapaciteit) beschikbaar om de stroom van nieuwe productielocaties af te voeren. Daarom is uitbreiding van het hoogspanningsnet nodig
• Het geplande windpark voor de kust bij Walcheren is zo een nieuwe productielocatie
• De stroom die straks wordt opgewekt door het nieuw aan te leggen windpark kan dus niet worden afgevoerd via het bestaande hoogspanningsnet
• TenneT is op grond van de Elektriciteitswet wel verplicht tot het aansluiten van dit nieuwe windpark  of, als hiervoor geen ruimte meer is, te zorgen dat hiervoor nieuwe transportcapaciteit wordt gebouwd
• De komst van het windpark leidt dus tot de noodzaak voor de nieuwe 380 kV hoogspanningsverbinding.

Waarom worden de windparken niet rechtstreeks aangesloten op het nieuw geplande hoogspanningsstation Rilland? Op deze manier hoeft er ook geen nieuwe hoogspannings-verbinding tussen Borssele en Rilland te komen, toch?

• De noodzaak voor de nieuwe 380 kV-verbinding staat los van de aansluiting van het windpark bij Borssele.
• Zonder windpark is de nieuwe hoogspanningsverbinding nog steeds nodig.
• Tenslotte is onderhoud aan de bestaande verbinding niet mogelijk zonder dat de hoeveelheid elektriciteit, die over de lijn wordt getransporteerd, wordt verminderd. Dit zorgt voor risico’s voor de leveringszekerheid van energie. Ook voldoet TenneT niet aan de wettelijke eisen die door de overheid zijn gesteld
• Daarnaast is er nu geen ruimte voor extra elektriciteit. De verbinding is vol. Echter is Borssele aangewezen door de overheid als locatie voor grootschalige energieopwekking
• In het voortraject is besloten dat de kabels van de windparken aanlanden in Borssele.
• De afstand tussen de geplande windparken en hoogspanningsstation Rilland is erg groot en daarmee veel duurder
• Ook de doorsnijding van natuurgebieden (Natura 2000) is veel langer

Waarom is een 380 kV hoogspanningsstation bij Rilland nodig?

• De nut en noodzaak van dit station staan los van de nieuwe hoogspanningsverbinding Zuid-West 380 kV. Ook zonder de nieuwe verbinding is dit station nodig 
• Om de huidige hoogspanningsverbinding met België (interconnectie) te versterken (Borssele – Zandvliet – Geertruidenberg), zodat de Europese elektriciteitsmarkten volgens Europese afspraken verder worden geïntegreerd
• Op deze manier ontstaan er nl. drie 'losse' verbindingen: Borssele-Rilland, Geertruidenberg-Rilland en Rilland-Zandvliet (België)
• Deze drie verbindingen zijn met elkaar verbonden via het nieuwe hoogspanningsstation
• Hierdoor wordt voor een doorgaande beschikbaarheid van de energie tussen Nederland en België gezorgd en kan ook als er een verbinding wegvalt (door onderhoud of storing) altijd stroom getransporteerd blijven worden
• Dit is nu niet het geval omdat de verbinding vanuit Zandvliet enerzijds gekoppeld is aan Borssele, anderzijds aan Geertruidenberg
• Hierdoor kan de stroom niet beide kanten op wat nodig is om zonder risico onderhoud te plegen of een storing op te kunnen vangen
• Dit zorgt voor risico's voor de leveringszekerheid van energie in Europa.

Waarom wordt het project station Rilland niet gelijk in procedure gebracht met  het project Zuid-West 380 kV West?

Er zijn op dit moment drie verschillende projecten in Zeeland die te maken hebben met hoogspanning. De verschillende projecten (aansluiting van het windpark op Zee, de nieuwe 380 kV verbinding Zuid-West 380 kV en het nieuwe 380 kV station Rilland) vallen allemaal onder de Rijkscoördinatieregeling. Deze projecten kennen een afzonderlijk nut en noodzaak en een afzonderlijk tijdpad. Daarom worden hiervoor afzonderlijke procedures gevolgd.